استاد شهید مرتضی مطهری از جمله کسانی بود که با حضور در دانشگاه از اواسط دهه 1330 سعی نمود فاصله مصنوعی ایجاد شده بین دانشگاه و حوزه و بین علم و دین را از میان بردارد و توطئه های فریب کارانه به نام علم را حلاجی و رسوا نماید. انقلاب اسلامی هیچ گاه نقش بی بدیل او در سلامت انقلاب و جلوگیری از انحراف آن را فراموش نخواهد کرد.
او از یک سو به علوم مختلف اسلامی در سطح بسیار بالا آشنا بود و تلاش فوق العاده ای از این جهت انجام داد و نزد اساتید بزرگی چون امام، علامه طباطبایی و آیت الله بروجردی به خوبی تلمذ کرده بود و حتی از بعضی ایدئولوگ مدعی پیروی از مکاتب غربی مسلط بر بر آن مکاتب بود. از سوی دیگر ایشان با خودسازی اسلامی نمونه ای بی مانند از انسان مسلمانان خود ساخته بود. انسانی که در ابعاد مختلف معنوی، سیاسی، علمی، عملی و مبارزاتی در حد اعجاب آوری خود را پرورش داده بود. حضور ایشان در دانشگاه و نفوذ در میان قشر جوان و تحصیلکرد همواره خاری در چشم دشمنان کینه ورز اسلام و انقلاب و مزدوران آنان بود.
شهید مطهری شدیدا با انحرافات مقابله می کرد و این در حالی بود که به آزادی اندیشه به شدت معتقد بود و حتی آن را موجب پیشرفت و شکوفایی اسلام می دانست. او می گفت که ما باید بهترین مارکسیست تحصیل کرده را با این شرط که واقعا به مارکسیسم معتقد باشد دعوت کنیم و در دانشکده الهیات دانشگاه تهران برای او کرسی تدریس این مکتب را بگذاریم و این را موجب تقویت دین می دانست. اما از اینکه کسی در دانشگاه مدعی اسلام شناسی و تدریس اسلام باشد و زیرپوشش آن بخواهد مارکسیسم را تدریس نماید، شدیدا نگران بود و می گفت که این توطئه است و باید جلو آن گرفته شود.
علامه شهید مطهری در طول حیات علمی و فکری خود، پروژه معرفتی اش را معطوف به چند ساخت نمود: از جهت سلبی ایشان بدنبال نقادی ایدئولوژی های معارض و پاسخ گویی منطقی به شبهات و اشکالات مطرح شده از سوی آنها برد و از جهت ایجابی، به شدت و به صورت خاص در جستجوی استنباط و تدوین ایدئولوژی اسلامی بود تا فضای معرفتی جایگزین و بدیلی را برای تأمین نیازهای نظری و فکری نسل ما ساخته و پرداخته کند و به این واسطه از گراییدن آنها به ایدئولوژی های رقیب یا معارض جلوگیری نماید. از جمله برجسته ترین و کلیدی ترین حساسیت های آیت اله شهید، معطوف به « التقاط گری معرفتی" بود. این حساسیت تا به آن حد بود که موجبات جدال و کشمکش ایشان با گروهک التقاطی " فرقان" را فراهم آورد و سرانجام به شهادت ایشان منجر شد.
شایان ذکر اینکه باپیروزی انقلاب، سلطه گران جهانی حضور جوانان به خصوص قشر دانشجو و تحصیل کرده را بزرگترین رمز پیروزی انقلاب یافتند و لذا تصمیم گرفتند کسانی را که این وظیفه را به خوبی انجام می دادند از سر راه بردارند تا راه به سوی انحراف باز و نسل جوان از انقلاب روی گردان شوند. آری هنوز هفتاد روز از انقلاب نگذشته بود که دست جنایتکار ضد انقلاب وابسته به ابرقدرت ها از آستین جوانکی نادان که تربیت یافته مکتب نفاق بود در آمد و این مأموریت جنایت کارانه را از جانب ابرقدرت ها و مزدوران داخلی آنها به انجام رسانید.
قاتل جوانی 24 ساله بود که اگر چه در شب های اول دستگیری به کاری که کرده بود، افتخار هم می کرد! اما پس از پی بردن به شخصیت عظیم علمی و فلسفی آن شهید بر سر خود می زد و بالا و پایین می پرید و تقاضا می نمود که به او بنزین بدهند تا خود را به آتش بکشد. اما افسوس که فلک چرخید و چرخید تا بهار آمد و بوته های گل جوانه زد و رشد کرد و گل سرسبدی متولد و به بار نشست و طفلی نادان به تحریک باتلاق نشینان آن را چید.
شهادت استاد مرتضی مطهری، موجب شد حضرت امام خمینی(ره) سه روز در مدرسه فیضیه به عزا بنشیند و بگوید: « بکشید ما را، با کشتن ما مکتب ما زنده نمی شود و ملت ما بیدارتر و شما نیز سودی نخواهید برد و قاتل را فاجری دانستند که خداوند دین خود را به دست او زنده نمود و این شعر را خواندند که :
آنکه مردن پیش چشمش " تهلکه" است
نهی "لا تلقوا" بگیرد او به دست
باید پذیرفت که در میان چهره هایی که صدسال اخیر ایران، در شکستن اسطوره غرب و طلسم غرب زدگی و ایجاد نهضت بازگشت به خویشتن نقش داشته اند، استاد شهید مرتضی مطهری برجستگی خاصی داشتند. ایشان به این نتیجه رسیده بود که مبارزه با ظواهر تمدن غربی مانند تجمل پرستی و فرهنگ مصرف و تقلید کورکورانه از فرهنگ غربی، مستلزم آن است که ریشه های اعتقادی و فکری آن جهان بینی این نوع رفتار اجتماعی را در پی دارد، قطع گردد.
آری علامه شهید مطهری در درجه نخست یک متفکر و نظریه پرداز بود، بیش از هر چیزی نسبت به استقلال فرهنگی جامعه ایران حساسیت نشان می داد. مقصود ایشان از تعبیر استقلال فرهنگی تکیه محض به ایدئولوژی اسلامی و پرهیز از التقاط در قالب تجددگرایی بود. ایشان معتقد بود که التقاط ما را به فنا خواهد کشاند و التقاط یک خطر بزرگ برای انقلاب اسلامی و انقلابیون است.
از منظر معمار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) « شهید مطهری در عمر کوتاه خود، اثرات جاویدی به یادگار گذاشت که پرتوی از وجدان بیدار و روح سرشار از عشق به مکتب بود. مواعظ و نصایح ایشان که از قبلی سرشار از ایمان و عقیده نشأت می گرفت برای عارف و عامی، سودمند و فرح زاست. مطهری فرزندی عزیز برای من و پشتوانه محکم برای حوزه های دینی و علمی و خدمت گزاری سودمند برای ملت و کشور بود.»
روز بزرگداشت مقام معلم است، پس بسیار شایسته است که یادی نیز از شهید سعید، مرحوم "آیت الله مرتضی مطهری" بشود. داره دار حیقیت است، دار واقعیت است، نام حقیقت هستی ها حق است.